Jerzy Bibik- emerytowany nauczyciel matematyki, fizyki i chemii oraz aktywny działacz polonijny. Myślę, że Pan Bibik nie wie co to nuda, zawsze potrafił zorganizować czas tak by starczało go na wszystko a więc na naukę, pracę zawodową, harcerstwo, aktywną działalność w Kongresie Polonii Kanadyjskiej, chórze Sokół i inne a także pomoc tym, którzy pomocy potrzebują. Przeprowadzając rozmowę z Panem Jerzym byłam żywo zainteresowana wszelką Jego działalnością. W wywiadzie tylko część tego co ciekawego ma do powiedzenia Pan Jerzy gdyż nawet przy dobrej organizacji czasu i tak nie zdołamy dowiedzieć się wszystkiego i o wszystkim opowiedzieć .

Całe swoje dorosłe życie praktycznie żyje Pan w Kanadzie, ale Pana korzenie sięgają do Polski.

 Zawsze mówię, że pochodzę z Wisły dlatego, że tam najdłużej mieszkaliśmy. Urodziłem się na Kresach bo stamtąd pochodził mój ojciec. Podczas wojny ojciec wstąpił do AK. Mama też była w AK. Mama była kurierką, a ojciec robił ładunki wybuchowe na użytek AK. Po wojnie rodzice zamieszkali w Katowicach gdzie tata założył swój sklep zegarmistrzowsko- jubilerski. Z Katowic wyjechaliśmy do Wisły i tam w Polsce mieszkałem najdłużej  dlatego mówię, że jestem góralem z Wisły.
W Polsce ukończyłem szkołę podstawową i bardzo chciałem też uczyć się w szkole średniej. W tamtych czasach dzieciom, których rodzice prowadzili własny biznes tak jak mój ojciec robiono duże trudności przy wyborze szkoły. Nie zostałem przyjęty do gimnazjum więc ukończyłem szkołę zawodową  mechaniki precyzyjnej w Katowicach.


Co zdecydowało o podjęciu przez Pana rodzinę decyzji o emigracji do Kanady?

Dlaczego wyjechaliśmy do Kanady? o, to jest długa historia, którą postaram się opowiedzieć w skrócie. Mój tata z końcem lat 40- tych musiał uciekać z  Polski. UB zaczął mojego ojca wypytywać o kolegów, z którymi działał podczas wojny. Powiedzieli, że jeżeli nie będzie ich wydawał to ucierpi na  tym cała rodzina. Od tej pory tato nie rozstawał się z pistoletem, nawet gdy spał pistolet był przy jego łóżku. Ojciec z mamą zdecydowali, że tato ucieknie za granicę i tak się stało. Pewnego dnia tato nie wrócił do domu a mama powiedziała, że musiał wyjechać. Wyjazd ojca się przedłużał my wypytywaliśmy więc mama powiedziała, że tato nie wróci.
Myślę, że mama z tatem porozumiewali się,  bo mama wiedziała gdzie musimy wyjechać by do taty dołączyć. Pewnego razu mama powiedziała, że wyjeżdżamy na kuracje do Grunowa, nie wiedziałem gdzie to jest, ale skoro mama tak powiedziała...
Okazało się, że to nie jest wyjazd na kuracje tylko ucieczka z Polski. Najpierw jechaliśmy pociągiem do Zielonej Góry. Tam przebywaliśmy w mieszkaniu jednego z przewodników, który miał nas przeprowadzić przez granice i mama powiedziała, że mamy zakładać na siebie 3 koszule, 3 pary skarpet i majtek oraz 2 pary spodni. Mama dała mi bułkę i powiedziała, że mam jej strzec  jak oka w głowie. Nie dopytywałem dlaczego, ale sposób w jaki mama kazała nam ubrać się, ta bułka i wiadome dla mnie było, że to nie jest wyjazd na  kuracje. Poszliśmy do lasu i w lesie czekaliśmy aż się ściemni. Wraz z przewodnikami nocą szliśmy do granicy niestety tam już służby graniczne na nas czekały. Złapali nas, to znaczy: mamę, moją siostrę, brata, nianię, która była częścią rodziny i mnie wraz z przewodnikami.
Mamę i nianię osadzono w więzieniu gdzie przebywały jeden rok. Przewozili nas z miejsca na miejsce pociągami na jednej ze stacji uciekli nasi przewodnicy. To było dla nas korzystne gdyż nie było dowodu na to, że my uciekaliśmy i po roku mamę i nianię z więzienia wypuszczono.
Okazało się, że bułka, której miałem pilnować (i która doniosłem spowrotem do domu) to był nasz "bank" w niej bowiem była biżuteria i kamienie szlachetne.
Zaczęliśmy dostawać listy i paczki z Kanady od nieznajomego nam człowieka, który nazywał się Mikołaj Prozok. W jednym z listów było zdjęcie przedstawiające nieznajomego nam mężczyznę stojącego przed domem. Za nieznajomym mężczyzną, przed domem na ławce siedział inny mężczyzna, którego rozpoznaliśmy bo to był nasz tato. Wiedzieliśmy więc, że tato jest w Kanadzie i mama zaczęła się starać o wyjazd do Kanady. Nie bez problemów, ale pozwolenie na wyjazd w końcu dostaliśmy i wyjechaliśmy 1 kwietnia 1957 roku.

Przyjechał Pan do Kanady, ale to nie od razu był Winnipeg. Jakie były pierwsze i kolejne Pana lata życia w Kanadzie, jak trafił Pan do Winnipegu?

Choć z Polski wyjechałam w czasach kiedy wszyscy chcieli wyjeżdżać to nie mogę powiedzieć, że byłem zadowolony. Brakowało mi miejsc do których przywykłem i przyjaciół. Długo myślałem o tym by do Polski wrócić. Wiele lat bo aż 7 potrzebowałem na to by przestać myśleć, że wrócę.
Pierwsza miejscowość w Kanadzie gdzie zamieszkaliśmy to było Kitchener bo właśnie tu mieszkał nasz ojciec. W Kitchener dostałem pierwszą pracę jako mechanik precyzyjny w firmie UNDERWOOD. Muszę powiedzieć, że moje przygotowanie ze szkoły zawodowej w Polsce było wyśmienite. Radziłem sobie bez żadnych problemów z obsługą wszystkich maszyn.
Okazało się, że po latach rozłąki rodzice nie potrafią się porozumiewać i wraz z mamą po 4 miesiącach wyjechaliśmy do Sudbury. Tu mama otworzyła dobrze prosperującą restaurację i mieszkaliśmy w Sudbury 4 lata. W tym mieście pracowałem w myjni samochodów a później na budowie. Pracowałem też na farmie tytoniu koło Simcoe. To była ciężka praca ponieważ wykonywało się ją w bardzo pochylonej pozycji. Po trzech dniach pracy nie mogłem się już wyprostować, ale ponieważ praca była dobrze płatna wytrwałem. Wszystkie te prace były sezonowe i moja mama powiedziała, że nie mogę tak żyć, że powinienem iść do szkoły. Mamy restauracja rozwijała się, nie musiałem więc pracować i poszedłem do szkoły. Naukę rozpocząłem od 13-tej klasy. Na początku było trudno. Potrafiłem się porozumiewać w języku angielskim, ale słownictwa potrzebnego w matematyce, fizyce i chemii dopiero się uczyłem. Skończyłem szkołę średnią i planowałem naukę na Uniwersytecie. Okazało się, że muszę mieć egzamin z drugiego języka a ja znalem jeszcze polski i rosyjski. Były to języki w Ontario nie uznawane. Mama znalazła informację, że na Uniwersytecie Manitoba honorowany jest język rosyjski wiec po 4 latach od przyjazdu do Kanady kolejny już raz przygotowywaliśmy się do przeprowadzki. Mama sprzedała restaurację i w 1961 roku zamieszkaliśmy w Winnipegu gdzie na Uniwersytecie Manitoba rozpocząłem studia na kierunku matematyka, fizyka i chemia. Studia ukończyłem w roku 1965  otrzymując dyplom Bachelor of Science.

Czym zajmował się Pan zawodowo po ukończeniu studiów? Czy była to satysfakcjonująca praca?

Nie zakończyłem nauki na uzyskaniu stopnia Bachelor of Science. Potem studiowałem jeszcze pedagogikę a dopiero po jej ukończeniu otrzymałem pracę w szkole jako nauczyciel matematyki, fizyki oraz chemii. Już w trakcie pracy w szkole kończyłem studia magisterskie. Temat mojej pracy  magisterskiej którą pisałem 40 lat temu to : Zastosowanie komputerów w szkole. Dziś komputery w szkole to codzienność, wtedy była to pierwsza praca na ten temat w Manitobie. Częścią tej pracy było napisanie  programu komputerowego (w języku Basic) ułatwiającego naukę matematyki. Uczeń korzystający z programu mógł wybrać poziom  rozwiązywanych zadań a po rozwiązaniu otrzymywał ocenę zachęcającą do dalszej pracy lub jeśli nie szło mu dobrze sugestie o próbie rozwiązania zadań na  niższym poziomie. Program ten był  wykorzystywany jako pomoc naukowa w szkole dla głuchoniemych. W zawodzie nauczyciela uczącego w klasach od 7- tej do 12- tej przepracowałem 29 lat. Dziś już jestem na emeryturze. Praca owszem dawała mi satysfakcje miałem bowiem wielu bardzo dobrych uczniów. Byli oczywiście tacy, którzy narzekali, że zbyt dużo wymagam, ale ponieważ nigdy nie wymagałem więcej niż uczeń był w stanie się nauczyć to i ja i uczniowie byliśmy zadowoleni z rezultatów końcowych. Zdarzało się, że kiedy przechodziłem do innej szkoły rodzice dzieci których uczyłem mieli kolejne dzieci chodzili do kierownika z prośba by mnie w szkole zatrzymał abym mógł uczyć ich młodsze dzieci. Bywało, że uczniowie żalili się kierownikowi, że zbyt dużo wymagam. Z rodzicami nie było tego problemu. Kierownik przeprowadzał ze mną rozmowę podczas, której pokazywałem książkę z Polski obowiązująca w 1-wszym roku Technikum a sprawa dotyczyła ucznia klasy 3 lata starszego. Kierownik mówił, że tu jest Kanada na co ja zadawałem pytanie czy kierownik uważa, że uczniowie kanadyjscy są o tyle gorsi od polskich? To oczywiście kończyło dyskusje i kiedy miałem grupę zdolnych uczniów uczyłem ich nawet tego co obowiązywało dopiero na pierwszym roku studiów. Często spotykam moich byłych uczniów, którzy chętnie ze mną rozmawiają i dobrze wspominają zajęcia ze mną. Dobrze pamiętam wielu uczniów, którzy odnosili sukcesy w matematyce byli to przeważnie studenci z Azji lub Europy Wschodniej a było też wielu Polaków.

Studia i praca zawodowa nie pochłaniała Pana całkowicie i od początku miał Pan czas na działalność w organizacjach polonijnych. Od czego się zaczęło, z jakimi organizacjami był Pan i jest związany?

Właściwie od samego początku w organizacjach Polonijnych działałem, tylko w Kitchener nie bo tam mieszkaliśmy zbyt krótko. W Sudbury moja mama zapisała się do Stowarzyszenia Polskich Kombatantów a ja i moja siostra zostaliśmy zwerbowani do harcerstwa. Prowadziliśmy drużynę harcerską a także za namową mamy oraz innych członków SPK zorganizowaliśmy grupę młodzieżowa. Z młodzieżą organizowaliśmy spotkania przy herbatce podczas, których były tańce i śpiew i recytacje itd. Potem zorganizowała się grupa taneczna więc z tą grupą miałem okazje występować w telewizji oraz np. podczas zjazdu burmistrzów wszystkich miast Kanady. Po naszym wyjeździe do Winnipegu niestety cała grupa zakończyła działalność.
Po przyjeździe do Winnipegu pierwszą rzeczą jaką zrobiliśmy było wyszukanie w książce telefonicznej adresów polskich organizacji. W pierwsze dwa dni odwiedziłem wszystkie organizacje polonijne i kościoły, pytałem co się w nich dzieje. W Winnipegu w SPK spotkałem pana Fulmyka, który zobaczył mój krzyż harcerski i spytał czy nie zechcę zająć się grupą harcerską. Powiedziałem, że nie wiem czy będę mógł bo szukam pracy. Na to Pan Fulmyk, że pracę mi znajdzie. I tak nim poszedłem na Uniwersytet zacząłem prace przy wyrobie torebek damskich i zacząłem też prowadzić drużynę harcerską w Winnipegu. Dowiedziałem się, że  jest tu też dobry chór i zespół taneczny więc zapisałem się do chóru, którego później byłem prezesem wiele lat. Śpiewałem w chórze kościelnym. Ponieważ na studiach grałem dla reprezentacji Uniwersytetu w siatkówkę to po skończeniu studiów założyłem drużynę siatkówki „Lancaster” przy SPK, która prowadziłem kilka lat.
Byłem również zaproszony do działania w Kongresie Polonii Kanadyjskiej. Jako tłumacz języka polskiego dla Manitoba Language Bank zrobiłem tłumaczenie do wersji polskiej serii broszurek informacyjnych profilaktyki raka piersi i szyjki macicy. 
Dziś kiedy zapraszam młodych do wstąpienia do chóru Sokół, który potrzebuje nowych, młodych głosów słyszę- ja nie mam czasu- to w to nie wierzę. Młodzi ludzie mają dużo energii i jak są dobrze zorganizowani to potrafią znaleźć czas na wszystko co zresztą pomaga w wielostronnym rozwoju więc warto.

Działalność w Kongresie Polonii Kanadyjskiej to wiele różnych spraw. Jakie funkcje i zadania miał Pan powierzane, co ważnego udało się Panu zrobić?

Moja działalność w KPK rozpoczęła się od organizacji akademii a później w Kongresie Polonii Kanadyjskiej 40 lat pełniłem funkcję Sekretarza Generalnego. Ważne sprawy, które załatwiałem to między innymi przyznanie Pani Marii Panaro (z domu Adamowskiej) Orderu Kanady. Jedna z wielu ważnych spraw jakie udało mi się załatwić to wyeliminowanie ze sklepów w Winnipegu produktów ośmieszających Polaków. Sprzedawano w sklepach w latach 60- tych i 70- tych "polskie kubki" był to kubek z uchem w środku i napisem Polish mug, szyszki czyli polskie dezodoranty itd. Zwróciłem się do Human Rights Commission z prośbą o zwołanie zebrania grup etnicznych, na którym przedstawiłem oburzenie polskich emigrantów sprzedażą w sklepach produktów szydzących z Polaków. Na zebraniu wszystkie grupy etniczne uznały, że jest to problem w rozwiązaniu, którego mamy poparcie. Z ramienia KPK napisałem wtedy do dużych punktów handlowych pismo z żądaniem wycofania ze sprzedaży ośmieszających  Polaków produktów. Przedstawiłem w tym piśmie stanowisko popierające nasze żądania innych grup etnicznych ustalone na zebraniu. Po krótkim czasie ze sklepów takich jak Sears, The Hudson Bay i Eatons produkty- "dowcipy o Polakach" ze sklepów zniknęły. Inna ważna sprawa, którą załatwiałem będąc Sekretarzem Generalnym w KPK to sprawa polskiej rodziny z Chicago, która podczas wizyty w Kanadzie uległa wypadkowi samochodowemu. To była trudna sprawa bowiem rodzina ta nie miała pozwolenia na pobyt stały w Kanadzie. Rodzinie odmówiono wydania zgody na pobyt stały w Kanadzie a do Chicago czy Polski nie mieliby do czego wracać postanowiłem zaangażować się w pomoc tej rodzinie. Udało się załatwić sprawę tak, że rodzina otrzymała wszelką możliwą pomoc oraz prawo pobytu stałego w Kanadzie. Nie wiedząc jak długo formalności będą załatwiane zorganizowałem grupę osób, które opodatkowały się na miesięczną kwotę aby rodzina miała z czego żyć.
Wiele lat byłem też w KPK koordynatorem do spraw szkolnictwa. Od wielu lat do dnia dzisiejszego jestem również tłumaczem. W Winnipegu jest tzw. Language Bank, który skupia ludzi różnych narodowości pełniących rolę tłumacza danego języka. Kiedy Polacy potrzebują tłumacza w szpitalu, urzędzie banku czy gdziekolwiek indziej jako reprezentant KPK byłem powiadamiany przez ten Bank o potrzebie tłumaczenia i wtedy służyłem pomocą tym Polakom, którzy angielskiego nie znają, lub znają słabo. To zadanie bywało czasem uciążliwe bowiem często nawet nocą byłem wzywany do tłumaczenia na posterunku policji. Potem przysyłano mi do tłumaczenia różne dokumenty. Do dziś jako tłumacz służę pomocą w różnych przypadkach a także tłumacząc różne pisma urzędowe, dyplomy, akty urodzenia, prawa jazdy itd.


Spotkanie z Gubernatorem Manitoby Johh Harvard

Spotkanie Polonii Winnipegu z Ambasadorem RP

Zakończenie roku szkolenego Sobotniej Szkoły Języka Polskiego im. Jana Pawła II przy KPK
 

Spotkanie z Ambasadorem i Konsulem RP

A kiedy zainteresował się Pan muzyką w jakich dużych koncertach z chórem Sokół i nie tylko z tym zespołem brał Pan udział?

Słuch miałem dobry dlatego już w szkole podstawowej śpiewałem w chórze szkolnym. Moja mama zapisała mnie na lekcje gry na skrzypcach do profesora Hadyny (ojca Stanisława Hadyny założyciela Zespołu Śląsk). Brałem u niego lekcje, ale byłem dość leniwy, nie lubiłem ćwiczeń, przeważnie ćwiczyłem godzinę przed następna lekcją, więc sukcesów nie miałem. Uczyłem się też gry na pianinie u Tomasza Mańskiego i tu znowu wolałem grę w piłkę niż ćwiczenia. Znam nuty, potrafię grać i na mandolinie (gdzie ułożenie palców jest takie jak na skrzypcach)  potrafię "zagrać" melodię na "wystukanie" melodii na  pianinie też nie jest dla mnie problemem, Jeśli zachodzi potrzeba gram na gitarze lub organkach, ale do mistrzów mi daleko.

Polonez i pieśń Vilji- Wesoła wdówka- Jerzy Bibik akompaniuje na mandolinie:

Kiedy dowiedziałem się, że w Winnipegu jest chór polonijny nie chciało mi się wierzyć, że w tu może być  dobry chór, ale z moja siostra poszliśmy na próbę. Wtedy podczas próby chór zaśpiewał utwór Polonez Warszawski. Ten utwór był mi znany ze wspaniałego wykonania Mazowsza i byłem zdumiony, że chór polonijny w Winnipegu śpiewa to tak dobrze jak Mazowsze. Zapisaliśmy się z siostrą do tego chóru. To był rok 1961 teraz jest 2009 a my ciągle śpiewamy w tym zespole. Z zespołem przeżyłem wiele wspaniałych chwil. To były różne koncerty, wyjazdy na występy i festiwale np. do Salt Lake City na ogólnoświatowy festiwal zespołów muzycznych.
Jeden z milszych wyjazdów to wyjazd na Festiwal w Koszalinie. W roku 1964 wraz z dyrygentem Ryszardem Siborem braliśmy udział w festiwalu muzycznym, który odbywał się co roku w Manitobie i wtedy zajęliśmy 1 miejsce. W tym czasie nagraliśmy też kilka programów telewizyjnych oraz program radiowy, który był jednocześnie konkursem międzynarodowym a my zajęliśmy w nim 2 miejsce. Zespół Sokół jest najstarszym zespołem etnicznym w Ameryce północnej i południowej ma już prawie 100 lat. Wiele lat byłem prezesem tego zespołu. Umiejętności organizacyjne, które nabyłem przy okazji zdobywania zawodu mechanika precyzyjnego, później nauka i praca w naukach ścisłych oraz wychowanie z domu gdzie mama wielokrotnie powtarzała, że planując cokolwiek muszę być przygotowany i na powodzenie, ale i inną drogę wyjścia w przypadku niepowodzenia pozwoliły mi efektywnie pracować zarówno w chórze jak i Kongresie. W chórze Sokół przez około 30 lat pełniłem stanowisko prezesa. Obecnie jestem koordynatorem występów. W chórze śpiewam barytonem i podczas występów śpiewam też solo np., poloneza z Halki.

Stanisław Moniuszko "Halka"

 

Jerzy Bibik solo w Wiązance krywańskiej:

 
Miałem też okazję śpiewać z chórem Manitoba Opera w takich operach jak Otello, La Traviata, Il Trovatore, Candide a z chórem Filharmonii Borysa Godunowa.
Ostatnio otrzymałem zaproszenie od chóru Manitoba Opera do wzięcia udziału w przygotowywanej na wiosnę 2010 roku prezentacji opery Carmen.
 

Jerzy Bibik na Światowym Festiwalu Chórów Polonijnych
 

Jerzy Bibik- rycerz księcia w Il Trovatore

Jerzy Bibik w chórze Manitoba Opera

Po koncercie Candide

Zastanawiam się skąd Pan czerpie siły, motywacje do tak wielu  bezinteresownych działań, skąd w Panu tyle chęci do pomocy innym ludziom? Jak Pan mógłby to wytłumaczyć?

Myślę, że to zasługa mojej mamy, jej wychowania. Mama przekazała nam ważne zasady, którymi należy się w życiu kierować. Między innym jest to zasada mówiąca o tym, że nie ma  w życiu wielu spraw o których można powiedzieć "to jest nie możliwe do zrobienia", zanim zdecydujesz, że coś jest niemożliwe próbuj mimo wszystko co możesz zrobić. Inna zasada to bądź przygotowany na różne ewentualności i jak wybrnąć z ewentualnych problemów. Kolejne to: jeśli jest coś do zrobienia to nie rozglądaj się kto to zrobi tylko rób sam, licz głównie na siebie oraz jeśli ktoś potrzebuje pomocy  to gdy możesz pomóc pomagaj i nie patrz na to co z tego będziesz miał. Kierując się w życiu zasadami wyniesionymi z domu mogę być aktywny i pomocny wtedy kiedy jest taka potrzeba.

Czy znajduje Pan czas na wypoczynek, czas dla siebie?

Nie wiele miałem czasu dla siebie, ale ostatnio z moją żona postanowiliśmy o to zadbać. Tego lata wspaniale wypoczywaliśmy podczas 12-to dniowego rejsu statkiem po Morzu Śródziemnomorskim. Mieliśmy okazję zawijąc do portów i zwiedzać różne miejsca więc wraz z przewodnikiem odwiedziliśmy w  Hiszpanii- Barcelonę, Włochy, Chorwację, Grecję i Turcję. Statek Norwegian Jade, którym płynęliśmy mogę porównać do pałacu na morzu. Na statku mogliśmy korzystać z tego co proponuje 12 barów i restauracji,  liczne sklepy a także odbywały się interesujące występy. Rejs był tak udany, że już daliśmy zadatek na kolejną podróż.

Dziękuję za interesującą rozmowę i życzę jeszcze wielu lat aktywnego działania w środowisku polonijnym a także udanych podróży i wypoczynku

Jolanta Małek polishwinnipeg.com